استادان بزرگ نستعلیق

در سال ۱۳۸۷ مرکز هنرهای تجسمی حوزه هنری در نظر داشت تا نمایشگاه بزرگ خوشنویسی با عنوان استادان بزرگ نستعلیق را برگزار نماید و بر این اساس مسئولیت ساماندهی و برگزاری این نمایشگاه با حکم استاد حمید عجمی –مدیر وقت مرکز هنرهای تجسمی حوزه هنری- به من واگذار شد. در اولین قدم شورای سیاستگزاری این رویداد را با حضور استادان غلامحسين اميرخانيی يدالله كابلی خوانساری، اميراحمد فلسفی، محمد حيدری، علي شيرازی، حميد عجمی و حسين غلامی تشکیل دادم.

اولین جلسه شورای سیاستگزاری در منزل استاد ارجمند غلامحسین امیرخانی شکل گرفت و مقرر شد تا این رویداد فقط در رشته‌های نستعلیق و شکسته نستعلیق برگزار شود. همچنین قرار بر آن شد تا نمایشگاه استادان بزرگ نستعلیق در ۳ بخش (آثار قدما، آثار استادان معاصر در بخش مدعوین، بخش مسابقه) برگزار شود. بخش آثار قدما، مهم‌ترین بخش این رویداد به شمار می‌رفت که آثاری از مجموعه‌ها و گنجینه‌های خصوصی را در برمی‌گرفت. در بخش دوم از استادان معاصر دعوت شد تا هر کدام ۱ اثر برای نمایشگاه ارائه دهند و آثار بخش مسابقه نیز در قالب فراخوان جمع‌آوری و انتخاب و داوری شدند.

در این رویداد از استادان عباس اخوين، غلامحسين اميرخاني و كيخسرو خروش دعوت شد تا انتخاب و داوری بخش نستعلیق را بر عهده بگیرند و با دعوتی دیگر هم استادان محمدحسين عطارچيان، يدالله كابلي خوانساري و رضا مشعشعي برای انتخاب و داوری در بخش شکسته نستعليق برگزیده شدند.

در بیانیه بخش قدما که در ابتدای نمایشگاه استادان بزرگ نستعلیق در موزه هنرهای معاصر تهران در مقابل چشم بازدیدکنندگان قرار داشت مطلب زیر را به عنوان دبیر رویداد نوشته بودم:

“مي‌خواستيم ديروز طلايي خوشنويسي ايران را به امروز بياوريم. اما اين خواستن، جامه توانستن به تن نمی‌كرد، اگر كه همت و بزرگواري مجموعه‌داران بخش خصوصي به ياري نمي‌آمد. آنان آمدند، بي هيچ چشم‌داشت و منتی، تا شاهكارهايی از گنجينه بی‌بديل خوشنويسی، پرده از رخسار كنار زند و به تماشا درآيد. می‌خواستيم همه‌ی مجموعه‌داران در اين اتفاق خجسته حضور بيابند؛ چرا كه حضور همه‌ی آنها براي ما و البته بينندگان آثار، محترم و مغتنم بود. اما عده‌ای از مجموعه‌داران، آثارشان را به بخش دولتی داده بودند و عده‌ای ديگر هم به دلايلی از جمله محدوديت نمايشگاه، مايل به حضور نبودند. زيرا شايد به تنهايي مي‌توانستند با آثارشان، ديوارهای موزه هنرهاي معاصر تهران را به زيباترين آثار خوشنويسي قدما مزين كنند. اما ما حضور همه‌ی مجموعه‌داران(حتي با ارائه بخش كوچكي از آثارشان) را می‌خواستيم تا تنوع و تكثر آثار، افزون‌تر شود و بتوانيم به تقدير و سپاس‌گزاری از مجموعه‌داران بيشتری بپردازيم. قدردان حضور مجموعه داران محترم حاضر در نمايشگاه هستيم و اميد كه اين قدردانی، اندكی از آن همه مهر و سخاوت را جبران كند.

با سپاس و قدردانی از مجموعه‌دارانی که عمر گران‌مایه خود را در راه حفظ و حراست و صیانت از آثار فرهنگی هنری ایران اسلامی وقف کرده و مرا در این نمایشگاه بی‌نظیر تاریخ خوشنویسی معاصر همراهی و حمایت کردند. سپاسگزارم از ادیب برومند، سعید شمس انصاری، فریدون جهانشاهی(هنرستا)، سید جواد عقیلی، اکبر صابونچی‌‍راد، ناصر جواهرپور، یدالله بابایی، شمس‌الدين ابوالوفا حسینی، یدالله کابلي خوانساري، اکبر ساعتچی، رامین قدیمی، حسن صدیق، محمد مهدی عتیقی، محمد هادی عتیقی، مرتضی تدین، امیر احمد فلسفی، احمد عتیقی، محسن مهرآزاد (زاهد)، علی اکبر پگاه، مجید ملکي قزوینی، احمد پيله‌چي، امیر عاملي قزويني، مژگان نانکلي، احمد ابوطالبيان قزويني، مریم ابوطالبيان، محمد نصیر عتيقي مقدم، رامین مراتی، محمدرضا زرین نقش فراهاني، بابک حجازي، فرزانه علوي و بهادر پگاه”  

برای شورای كارشناسي آثار قدما نیز از استادان ناصر جواهرپور، يدالله كابلی خوانساری، رضا مشعشعی، اكبر ساعتچی، مهدی عتيقی و حميدرضا قليچ‌خانی دعوت کردم تا آثار را بررسی و اصالت آن‌ها را تایید کنند.

در بخش مدعوین این نمایشگاه از استادان معاصر و صاحب‌نام خوشنویسی دعوت شد تا هر کدام از آن‌ها یکی از آثار شاخص خود را برای نمایشگاه استادان بزرگ نستعلیق ارائه دهند و بعد از بخش قدما، نمایشگاه استادان بزرگ نستعلیق میزبان آثار استادان و هنرمندان معاصر در گرایش‌های نستعلیق و شکسته نستعلیق بود. در ابتدای این بخش از نمایشگاه متن زیر به فلم من به عنوان دبیر نمایشگاه نصب شده بود و در ادامه هم نام استادان و هنرمندان معاصر ذکر شده بود.

“چه راه بلند و پرپيچي طي شده است تا هنر خوشنويسی، از فراسوی زمان به اكنون برسد و بدرخشد در ميدان فرهنگ و حكمت ايرانی. بي‌ترديد، بخشی از اين راه را گذشتگان و درگذشتگان، پيموده‌اند. اما اين نمی‌توانست به معنای ناديده انگاشتن آن‌ها باشد كه خوشنويسي امروز را با آثارشان، معطر كرده‌اند. اين‌گونه بود كه از استادان و هنرمندان خوشنويس، دعوت و درخواست كرديم تا با آثار والايشان، بگويند كه نبض خوشنويسی امروز ايران، چگونه مي‌زند. البته كه در اين ميان، حضور ديگران هم مي‌توانست چهره‌ی خوشنويسي معاصر را كامل‌تر ترسيم كند، اما اين حقيقتي است كه كمال، مختص ذات حق است و نقص، لازمه‌ي فعل آدميزاد. با اين همه، به قدر وسع كوشيديم تا استادان و هنرمندان، با هر ميزان تجربه و كسوت و اندوخته، دعوت ما را بپذيرند. اگر اكنون بخشي از آثار آنان، ميزبان چشمان شماست، به لطف استادان و هنرمندان بر می‌گردد. سپاس كه نگذاشتند تا برای تماشای امروز خوشنويسی ايران، دست خالی از موزه هنرهای معاصر بازگرديد.

مهدی اقبال آل‌آقا/ فتحعلی واشقاني فراهاني/ ابوالحسن محصص مستشاري/ محمد  سلحشور/ جهانگیر نظام العلماء/ سعید شمس انصاري/ عباس اخوين/ زینت قاجار/ غلامحسین اميرخاني/ قربانعلی اجلي/ کیخسرو خروش/ حسن آهنگران/ اکبر صابونچي‌راد/ ناصر جواهرپور/ محمدحسين عطارچيان/ جليل رسولي/ اسماعیل نيک‌بخت/ شمس‌الدين ابوالوفا حسيني/ صمد رستم‌خاني/ منوچهر نوح‌سرشت/ یدالله  کابلي خوانساری/ مصطفی مهديزاده/ غلامرضا مشعشعي/ غلامرضا خلج/ عباس رفیعی/ اکبر ساعتچي/ محمد‌علی سبزه‌‌کار/ مهدی فروزنده/ محمدعلي مرزي/ مجيد حسين‌زاده/ علي‌اکبر پگاه/ رسول مرادي/ غلامرضا وکيلي/ محمدتقي صفانيا/ جواد بختياري/ مهدی فلاح/ مهدي عطريان/ ساسان گل‌بستاني/ علی مقارن عسگري/ ناصر نوروزي‌منش/ اميراحمد فلسفي/ محمد حيدري/ الهه خاتمي/ امیر صادق تهراني/ سيده صغري حسيني/ علی شيرازي/ علي اشرف صندوق‌ آبادي/ مجتبی ملک‌زاده/ مجید ملکي قزويني/محمد ميرزايي/ احمد پيله چي/ صدافت جباري کلخوران/ عباسعلی صحافي مقدم/ محمود رهبران/ امیر عاملي قزويني/ حمید عجمي/ اسرافیل شيرچي/ مینا بهدادفر/ حسین غلامي/ حسين جعفري‌تبار/ ازهار شرکاء/  سیدعلی فخاري/ محمدصادق احدپور/ مهدی  اسماعيلي‌مود/ علی فرزانه/ احمد ابوطالبيان/ جمشید ياري/ محمدرضا رحيمي/ محمد شهبازي/ عليرضا کدخدايي/ علي اکبر رضواني/ سياوش حسيني/ حميدرضا قليچ‌خاني/ اباصلت صادقي/ عباس نوري علويجه/ محمد جوادزاده/علي آقا‌حسيني/ امید بناکار”

نمایشگاه استادان بزرگ نستعلیق ۱۷تیر ماه ۸۷ در موزه هنرهای معاصر تهران افتتاح و تا ۱۷ مرداد نیز ادامه داشت. مراسم اختتامیه آن هم همراه با تجلیل از استادان زنده‌یاد سید حسین و سید حسن میرخانی در تالار اندیشه حوزه هنری برگزار شد و ضمن معرفی برگزیدگان بخش مسابقه، از مجموعه‌داران حاضر در این رویداد هم تقدیر به عمل آمد. در این رویداد مهم خوشنویسی، حسن عظيمی، مهدی مرادی، محمد فراهانی، راضيه عزيزمحمدی، مريم خداداديان،  سيد عماد حسيني، زهرا صفرپور، محمد رياضي و  سيد شهاب‌الدين شكيبا همکاران خوب و پرتلاشم در دبیرخانه نمایشگاه بودند و محسن فرجي هم در حوزه روابط عمومی و ارتباط با رسانه‌ها با دبیرخانه رویداد همکاری داشت. دوست هنرمندم علی قهرمانی نیز در بخش تفکیک و آماده‌‍سازی آثار نمایشگاهی همراه من بود. پوستر نمایشگاه استادان بزرگ نستعلیق هم توسط استاد حمید عجمی طراحی و ارائه شد.