ستاره آسمان ادب
ستاره آسمان ادب را به مناسبت روز بزرگداشت پروین اعتصامی و ویژه بانوان شاعر ایران ساماندهی و برگزار کردم. این رویداد با تایید دکتر محمود صلاحی و با همراهی شورای سیاستگزاری متشکل از استادان محمدعلی بهمنی، عبدالجیار کاکایی، مرتضی امیری اسفندقه، مصطفی محدثی خراسانی و خانم‌ها فریبا یوسفی و دکتر سوگل مشایخی با دبیری دکتر مینا آقازاده شکل گرفت. ویژه‌برنامه «ستاره آسمان ادب» به مناسبت سالروز تولد پروین اعتصامی و همراه با بزرگداشت سه بانوی شاعر فقید طاهره صفارزاده، مهدیه الهی قمشه‌ای و سپیده کاشانی و نکوداشت سیمین‌دخت وحیدی برگزار شد.
در جلسات شورای سیاستگزاری مقرر شد که در این برنامه از فروغ فرخزاد و سیمین بهبهانی هم تجلیل شود و شاعران گرانقدر مرتضی امیری اسفندقه و عبدالجبار کاکایی هم در مقام موافق نکات سودمندی را در این مورد بیان کردند اما در نهایت و به دلایلی اجازه این کار به ما داده نشد.
این برنامه عصر روز جمعه ۲۰ اسفند سرحلقه شوریده‌سران را با همراهی همکاران اجرایی‌ام محمد مهدی صمیمی، عبدالغفار کاکایی، مهرداد قنبردوست، امین سلیمان نوری، ابوالفضل عزیزی، مینا صباغ‌نژاد و محمود رابطی، در مجموعه خانه شعر برگزار شد.
شاعران و نویسندگان و اندیشمندانی چون دکتر مهدی محقق، دکتر محمدرضا سنگری، محمدعلی بهمنی، ناصر فیض، عبدالجبار کاکایی، مرتضی امیری اسفندقه، افشین یداللهی، علیرضا قزوه، محمدرضا سهرابی‌نژاد، بهروز یاسمی، مهدخت معین، پرویز بیگی حبیب‌آبادی، لیلا کردبچه، میلاد عرفان‌پور، علیرضا بدیع، نوش‌آفرین انصاری، مهدخت معین، مصطفی محدثی خراسانی، غزل تاجبخش، بلقیس سلیمانی و … درکنار محمود صلاحی رییس و امیر عبدالحسینی معاون هنری سازمان فرهنگی هنری و فرامرز عظیمی مدیرعامل شرکت گردشگری عباس‌آباد در این مراسم حضور داشتند.
مینا آقازاده، شاعر و دبیر ویژه‌برنامه «ستاره آسمان ادب» سخنران اول برنامه بود که با تشکر از مسئولان سازمان فرهنگی هنری گفت: از بانی هنردوست و هنرپروری مانند آقای صلاحی تشکر می‌کنم که چتر حمایتش را بر سر اهل هنر می‌گسترد و از آقای عبدالحسینی هم سپاسگزارم که با درایت و صبر همواره تعالی‌بخش فرهنگ و هنر بوده است. آقایان محمدعلی بهمنی، عبدالجیار کاکایی، مرتضی امیری اسفندقه، مصطفی محدثی و خانم‌ها فریبا یوسفی و دکتر سوگل مشایخی شورای سیاست‌گذاری این برنامه بودند که از آنها نیز تشکر می‌کنم.
وی با اشاره به اهمیت پروین اعتصامی در ادبیات فارسی گفت: پروین هر چند عمر کوتاهی داشت، ولی با نبوغ فکری و با زبان معجزه‌آسای شعر مضامین زنانه را به خوبی به تصویر کشید. هدف این بزرگداشت تکریم منزلت زن ایرانی است تا بدانیم یک قرن پیش بانوان این مرز و بوم چطور افکار و دیدگاه‌هایشان را بیان می‌کرده‌اند. امیدوارم سایه ادیبان و هنرمندان این مرز و بوم بر سر ما مستدام باشد.
پس از شعرخوانی سیده تکتم حسینی و کبری موسوی قهفرخی دو بانوی شاعر جوان، عبدالجبار کاکایی، شاعر و ترانه‌سرای نام‌آشنا در سخنانی کوتاه یاد پروین اعتصامی را گرامی داشت و گفت: اسم درکردن در زمانی که ادبیات ما با طوفان نوگرایی مواجه شده بود، کار بسیار سخت و قابل‌توجهی بود که پروین اعتصامی این کار را انجام داد. کاکایی در ادامه شعری در استقبال از یکی از غزل‌های سیمین بهبهانی خواند.
در ادامه مراسم سارا جلوداریان شاعر آیینی، غزلی با موضوع شخصیت حضرت زهرا (س) قرائت کرد که در ادامه می‌خوانید.
وقتی خدا بنای جهان را گذاشته/ در روح تو سخاوت دریا گذاشته
اصلاً به عشق توست که از اولین نگاه/ در هر دلی محبت لیلا گذاشته
در شرح پاکی تو همین بس که کردگار/ در دامن نجیب تو عیسی گذاشته
در گوهر وجود تو ای ناشناخته!/ منشوری از حقیقت و رؤیا گذاشته
آنقدر سربلند و شریفی که از ازل/ در طالع تو، لیله اسرا گذاشته
آنقدر دلپسند و ظریفی که تا ابد/ ناز تو را به گونه‌ی گل‌ها گذاشته
بیهوده نیست اینکه دری از بهشت را/ تنها برای خاطر تو وا گذاشته
روز نخست، از تو چه پنهان که آفتاب/ ردّ تو را در آینه‌ها جا گذاشته
خوشبخت، آن زنیست که در طول زندگی/ پا جای پای حضرت زهرا گذاشته…
ناصر فیض، شاعر طنزپرداز، شاعر بعدی‌ای بود که در مقابل تریبون ایستاد و شعری طنز با مضمون سیاست خواند.
سیاست را نمی‌خواهم نه از نزدیک نه از دورش/ ندارد چون پدر، مادر نه آن‌جورش نه این‌جورش
دلی دارند خوش هرچند معذورین مامورش/ مرا هرگز دل خوش نیست از مأمور و معذورش
سیاست جنگ بین عده‌ای سیاس اگر باشد/ همین کافی است روگردانم از هرچه سلحشورش
اگر ربطی ندارد با سیاست فی‌المثل دریا/ چه شد که در ارومیه درآمد ناگهان شورش
نمی‌شد خشک و دریا داشت اینک دلبری می‌کرد/ اگر که آب را هرگز نمی‌کردند مجبورش
وطن یعنی همین جایی که می‌نامد مرا دشمن/ به جرم عشق‌ورزی به آن همواره مزدورش
فدای خاک پاکش می‌کنم این جام شیرین را/ شود در کام من چون زهر اگر هم شهد انگورش
کسی می‌گفت منظور تو را ما خوب فهمیدیم/ نمی‌دانم چه بود از اینکه با من گفت منظورش
ولی من یک دعا خواندم فرستادم ثوابش را/ به روح پرفتوح والد مرحوم مغفورش
یکی هم مثل من هرگز دعا خواندن نمی‌داند/ ندارد، من چه می‌دانم یقیناً نیست مقدورش
برای آنکه گاهی یک نفر طوری بداقبال است/ که حتی ماهی مرده نمی‌افتد ته تورش
سیاست چیز خوبی نیست مخصوصاً در آن دوران/ که هرکس زور می‌گوید به هر کس می‌رسد زورش
سیاست گاه مانند زنی زیباست اما من/ گذشتم از سر خیر سیاه و سبزه و بورش
نه از معذور آن دارم دلی خوش، نه از تربیت/ همانطوری که گفتم از سیاست‌های مامورش
زندگی پروین پیام‌های زیادی داشت
غزل تاجبخش، بانوی شاعر پیشکسوت درباره پروین اعتصامی گفت: زندگی پربار پروین اعتصامی پیام‌های زیادی داشت، مخصوصاً ناراحتی‌ها و تلخی‌هایش جالب توجه و قابل تامل است. چند روز پیش روز جهانی زن بود، به نظر من زنان در تمام دنیا یک مقدار دچار بی‌توجهی هستند. خانم سیمین دانشور می‌گفت در ملاقات‌هایم با پروین هر چه کردم نتوانستم لبخند به لب او بیاورم.
پروین می‌توانست مولوی دیگری باشد
محمدرضا سنگری، پژوهشگر حوزه ادبیات از حضور در این نشست ابراز خرسندی کرد و ضمن قدردانی از مراسمی ویژه بانوان شاعر و با یاد پروین اعتصامی اظهار داشت: این برنامه در پاسداشت پروین اعتصامی برگزار می‌شود که ۳۵ سال بیشتر زندگی نکرد. من اعتقاد دارم او را کشتند و دلایل قطعی برای این موضوع وجود دارد که در اینجا مجال گفت‌وگو درباره آنها نیست. پروین اگر پنج سال دیگر فرصت زندگی پیدا می‌کرد، امروز می‌توانستیم بگوییم یک مولوی یا سعدی دیگر داریم.
وی ادامه داد: در آستانه ولادت زنی شاعر هستیم که یک کتاب دارد که در دست ما نیست و آن کسی نیست جز حضرت فاطمه زهرا (س). ابوبصیر از شاگردان امام صادق (ع) می‌گوید به دیدار امام رفتم و سؤال کردم شیعیان می‌گویند پیامبر به امیرالمؤمنین یک میلیون شاخه علمی آموخت، آیا تمام علم همین بود؟ امام فرمود نه، تمام علم آن چیزی بود که نزد مادرمان بود. کتاب مادرمان حضرت زهرا (س) در ۷۵ روز متوالی نوشته شد و سه برابر قرآن کریم یعنی ۱۸۱۲ صفحه حجم دارد. این کتاب قانون آخرالزمان است و روزی که امام زمان (عج) ظهور کند، این کتاب را خواهد گشود.
طاهره صفارزاده زن بزرگی بود
علیرضا قزوه نیز یاد شاعر تازه درگذشته، احمد عزیزی را گرامی داشت و گفت: خاطره‌ای از خانم صفارزاده نقل می‌کنم. یک بار به ایشان گفتم شما مرا یاد مادرم می‌اندازید و از آن به بعد محبت مادرانه ایشان همیشه شامل حال من بود. طاهره صفارزاده زن بزرگی بود، در مراسمی دعوتشان کردیم و آمدند شعر خواندند. آنجا من یک شعر درباره حوادث ۱۱ سپتامبر خواندم و بعد ایشان همان شعر را ترجمه کردند و در آمریکا مردم با خواندن این شعر تظاهرات کردند.
وی اضافه کرد: ایشان روح بزرگی داشت و الان هم آثار مهمی از ایشان به جای مانده است که به خوبی قدرش دانسته نمی‌شود. من گلایه زیاد دارم، مشکلات شاعران را می‌بینم و امیدوارم به داد شاعران برسیم. خیلی از شاعران بیمه ندارند و محتاج نان شبشان هستند، هوای آنها را داشته باشید.
امیدوارم چنین نکوداشتی برای فروغ فرخزاد نیز برگزار شود
مرتضی امیری اسفندقه، شاعر شناخته‌شده از امیر عبدالحسینی به خاطر برگزاری نکوداشت پروین اعتصامی و تجلیل از بانوان شاعر تشکر کرد و گفت: امیدوارم چنین نکوداشتی برای فروغ فرخزاد نیز برگزار شود. چون صدای این دو زن شاعر در ادبیات ما ماندگار است. پروین از خانواده فردوسی و ناصرخسرو و سعدی و.. است و در آن خانواده بالیده و هر وقت راه گم شده است، فریاد زده و راه را نشان داده است.
در ادامه امیری اسفندقه غزل کوتاهی با حال و هوای اسفند قرائت کرد.
اسفند من! باران بگو جر جر ببارد/ بر پشت بام خانه هاجر ببارد
آتش به خشک و تر زدیم و زندگی سوخت/ کاری بکن باران به خشک و تر ببارد
در کوچه‌های خالی از بازی برقصد/ بر خانه‌های بی‌در و پیکر ببارد
اسفند من! تو آخرین ماهی، الهی!/ باران تو بر اول و آخر ببارد
چرا در راست گفتن نیز محتاج قسم باشم؟
محمدعلی بهمنی شاعر پیشکسوت معاصر که از مهمانان ویژه این مراسم بود نیز به خواندن غزلی بسنده کرد که در ادامه می‌آید.
چگونه هم نباشم با شما خوبان و هم باشم/ که می‌میرم اگر یکدم دم بی بازدم باشم
نبودن یا نه؟ بودن مسأله این نیست می‌خواهند/ که من هم گاهگاهی در حواشی بیش و کم باشم
و می‌خواهند نه حتی زبانم برنمی‌تابد/ مبادا بیش از این شرمنده خون قلم باشم
منی که شاعر دلخندها بودم زبانم لال/ اگر دلمویه‌پرداز و اگر تسلیم غم باشم
صریح و ساده گیرم حال یاران را نیاندیشم/ چگونه می‌توانم راوی حال خودم باشم
چرا من حرف سیّاسان عالم را نمی‌فهمم/ چرا در راست گفتن نیز محتاج قسم باشم؟
ملالی نیست تهمت نیز گاهی آبروبخش است/ خوشاتر که به تقدیس تغزل متهم باشم
غزل می‌خواندم آنجا که راه بازگشتن نیست/ مگر در بازگشتن نیز با او هم‌قدم باشم
بانوان هنرمند ایرانی به خوبی شناسانده نشده‌اند
محمود صلاحی، رییس سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران نیز با خوشامد گفتن به حاضران در مراسم گفت: امسال سازمان فرهنگی هنری ویژه برنامه‌ای به نام «حریم آهو» به مناسبت تولد حضرت امام رضا(ع) در باغ‌موزه هنر ایرانی برگزار کرد که خیلی از شاعران حضور پیدا کردند و به شعر خوانی در منقبت این حضرت پرداختند، همچنین برنامه «سرحلقه شوریده سران» همراه با بزرگداشت استاد شهریار و تجلیل از استادان خسرو احتشامی، علی موسوی گرمارودی، بهاالدین خرمشاهی و محمد علی بهمنی به مناسبت روز شعر و ادب فارسی برگزار کردیم که خانواده‌های شاعران فقیدی از جمله قیصر امین‌پور، مهدی اخوان ثالث، محمد قهرمان و حسین منزوی نیز تکریم شدند. دیشب هم در مشارکت با مجمع تقریب مذاهب و به مناسبت بزرگداشت مقام زن شب شعر فاطمی را با حضور شاعران جوان و پیشکسوت در برج میلاد برگزار کردیم.
وی ادامه داد:بانوان هنرمند ایرانی به خوبی شناسانده نشده‌اند و باید کار بیشتری در این حوزه انجام دهیم. چند هفته قبل در برنامه بانوان خوشنویس ایران که در موزه هنرهای دینی امام علی(ع) برگزار شد به تکریم بانوان هنرمند در رشته خوشنویسی پرداختیم و نمایشگاهی از آثار ۸۰ بانوی هنرمند خوشنویس فوق ممتاز و استاد برپا کردیم. امروز هم ویژه‌برنامه‌ای برای بانوان شاعر معاصر با یاد پروین اعتصامی و تجلیل از بانوان معاصر تدارک دیدیم که حسن آغاز فعالیت خانه شعر و ادبیات در تکریم بانوان شاعر باشد.
اینجا قرار است خانه‌ای برای شما شاعران باشد و برای تربیت نسل جدید شاعران مؤثر واقع شود. این ساختمان هدیه‌ای برای بالندگی شعر و ادبیات است. صلاحی با اشاره به جایگاه والای پروین اعتصامی گفت: مرحوم پروین اعتصامی با وجود عمر کوتاهش، تأثیر شگرفی بر ادبیات فارسی گذاشت و وظیفه ماست که از ایشان تجلیل کنیم و شاعران دیگر را هم بشناسیم و در زمان حیاتشان قدرشان را بدانیم.
در پایان این مراسم نیز نکوداشت سیمین‌دخت وحیدی انجام شد. همچنین برادر طاهره صفارزاده، پسر سپیده کاشانی و دختران مهدیه الهی قمشه‌ای به نمایندگی از این شاعران فقید برجسته روی صحنه آمده و مورد قدردانی قرار گرفتند.
نقالی اشعار پروین اعتصامی با اجرای ساز و آواز توسط هنرمند گرامی رسول نجفیان و معرفی کودک هنرمند، لیان قادری از دیگر بخش‌های این برنامه بود.
دیدگاه خود را ثبت کنید
تمایل دارید در گفتگوها شرکت کنید؟در گفتگو ها شرکت کنید.