نفسی نو در کالبد بی‌جان
پرونده انیمیشن- در روزگار دور مدتی به عنوان عکاس، خبرنگار و گزارشگرکار می‌کردم و با رسانه‌های مختلف آن زمان از جمله مجله گرافیک همکاری داشتم. این گفت‌وگوی سال‌های دور من (۱۳۷۳) با نازنین سبحان سربندی (طراح گرافیک و انیماتور) در شماره ۱۲ و ۱۳ مجله گرافیک منتشر شده است. البته متن اصلی گفت‌وگو کامل‌تر و مفصل‌تر بوده که به سلیقه تحریریه، کوتاه و تنظیم مجدد شده است.
گفتگو با نازنین سبحان سربندی
نفسی نو در کالبد بی‌جان
لطفاً انیمیشن را تعریف کنید؟
انیمیشن به معنی جان‌بخشیدن و حرکت‌دادن است. جه این جان‌بخشی در مورد طرح و نقاشی باشد و چه در مورد اشیاء یا عروسک‌ها. اصولاً به حرکت در آوردن هر جسم یا نقش ساکن را می‌توان انیمه‌کردن نامید.
نقش و جایگاه انیمیشن را در ساختار تلویزیونی و یا کارهای سینمائی و یا حتی کارهای تبلیغاتی بیان بفرمائید؟
انیمیشن بیشترین کاربرد خود را در رابطه با تلویزیون به دست می‌آاورد چرا که بیشترین مخاطب خود را از هر گروه سنی، به وسیله این رسانه می‌یابد. در سرتاسر ساختارهای تلویزیونی از انیمیشن استفاده می‌شود. گذشته از کارتون‌های مخصوص کودکان، از فیلم‌های تبلیغاتی و علمی و آموزشی انیمیشن در تلویزیون استفاده زیادی می‌شود. فیلم‌های تبلیغاتی حتی اگر به صورت زنده هم باشند، در بیشتر موارد از انیمیشن کمک می‌گیرند. دست کم در به حرکت درآوردن نوشته‌ها و اسامی به صورت‌های مختلف از آن استفاده می‌گردد. تا نام محصول یا موضوع مورد تبلیغ تاثیرگذارتر و به‌یادماندنی‌تر شود. به جز اینها، در تمامی تیتراژها و آرم برنامه‌ها به نوعی از انیمیشن استفاده می‌شود.
انیمیشن چگونه می‌تواند درسینمای حرفه‌ای کاربرد داشته باشد؟ در حال حاضر این رشته در سینمای حرفه‌ای در جه سطحی قرار دارد؟
اگر منظور از سینمای حرفه‌ای، سینمای فیلم‌های زنده باشد، می‌توان انیمیشن را نجات‌دهنده سینما در پدید‌آوردن صحنه‌های غیر ممکن نامید چرا که در تکنولوژی جدید که همان کاربرد کامپیوتر در سینماست، هر غیر ممکن را صورت واقعی می بخشد! و خود در این زمینه یکی از ابزار انیمیشن به حساب می‌آید. بیشترین جلوه‌های ویژه در فیلم‌های تخیلی و علمی تخیلی بر اساس انیمیشن پایه‌ریزی می‌شوند. از این گذشته فیلم‌های انیمیشن می‌توانند به خودی خود بخشی از سینمای حرفه‌ای را شامل گردند.
تاثیر گرافیک در ساخت انیمیشن چیست ؟
انیمیشن به طور کلی هنری جدا از گرافیک نیست و یکی از رشته‌های زاییده هنر گرافیک است. هر فیلم انیمیشن، با هر نوع سبک و تکنیکی، گرافیک خاص خود را داراست.
ارتباط انیمیشن با سایر هنرها چیست؟
انیمیشن تلفیق چندین هنر با یکدیگر است. موسیقی، تئاتر، سینما و عکاسی، نقاشی و مجسمه سازی. دست یافتن به یک ارتباط موزون بین این هنرها تنها در حیطه توانائی انیمیشن است.
تأثیر انیمیشن برای آموزش در رشته‌های مختلف هنری چیست؟
در سیستم‌های آموزشی جدید، آموزش از طریق نمایش فیلم چه به صورت زنده و چه انیمیشن، از بازدهی و تأیر ویژه‌ای برخوردار می‌باشد، حال ممکن است این آموزش در زمینه های مختلف هنری و یا در زمینه علمی و فرهنگی باشد.
چه نوع وسایل و دستگاههایی برای کار نقاشی متحرک (به روش سنتی) مورد نیاز است؟
تولید فیلم انیمیشن به روش سنتی اساساً نیازی به دستگاه و وسائل پیچیده و سنگین ندارد. تنها یک دوربین ساده مخصوص فیلمبرداری انیمیشن، برای گرفتن تصاویر کافیست. با پیشرفت تکنولوژی و ورود دوربین‌های جدیدتر، کار انیماتور ساده‌تر گردیده و طراحی بسیاری ازحرکات که قبلاً از وظایف انیماتور بوده، حذف می‌شود. و این مراحل زیر دوربین فیلمبرداری انجام می‌پذیرد. بجز دوربین (متناسب با تکنیک هر فیلم) انیماتور احتیاج به کاغذ، تلق، رنگ و فیلم خام داردکه طرح‌های خود را روی آنها پیاده کند. در روش طراحی برروی کاغذ برای اینکه طرح‌های اولیه پشت سر هم پیدا باشند و بتوان به آنها حرکت داد، احتیاج به میز مخصوصی هست که روی صفحه آن شیشه‌ای باشد و از زیر به آن نور بتابد، تا تصاویر ر ا یکجا بتوان مشاهده کرد.
مشکلات کار انیمیشن بطور کلی در چیست؟
در زمینه کار انیمیشن معایبی بنظر نمی‌رسد به جز آنجا که کار انیمیشن از خصوصیت و رسالت خود دور می‌شود. ایجاد دنیای خیالی و به وجود آوردن لحظه‌هایی که در دنیای واقعی امکان آن نیست. این اساس و فلسفه کار انیمیشن است ولی بارها و بارها و مخصوصاً در بسیاری از فیلم‌های تجارتی معمول دیده‌ام که این مهم رعایت نشده، در نتیجه روایت داستان بی حس وحال است. فیلم زنده، ارزان‌تر و سریع‌تر می‌توانست آن را به اجرا درآورد. در مورد مشکلات کار انیمیشن! مشکل اساسی که ما همیشه در کشورمان با آن روبرو بوده‌ایم، مسئله پایین بودن دستمزدهاست، به طوری که جوابگوی صرف وقت و حوصله مورد نیاز این کار نیستند و همیشه جوانانی که با اشتیاق زیاد جذب این هنر می‌شوند، خیلی زود و پیش از کسب تجربه کافی با مشکلات مالی روبرو شده و آنرا رها می‌کنند.
کارگردانان و انیماتورهای با تجربه‌ای هم که هنوز گاهی کاری از آنان به چشم می‌خورد، با نیروی عشق به این کار مشغولند و نه هیچ انگیزه دیگری.
تاثیر گرافیک در ساخت انیمیشن چیست؟
استفاده و بهره‌وری از تجربیات و خلاقیت‌های گرافیکی در ساختمان فیلم انیمیشن، موجب بالا بردن سطح این هنر می‌شود. انیمیشنی که از نظرگرافیکی و جلوه‌های بصری فقیر باشد در سطح پائینی قرار می‌گیرد که در رساندن پیام و محتوای فکری خود هم الکن باقی می‌ماند.
شما به‌عنوان یک متخصص چه پیشنهادی برای بهبود انیمیشن در ایران دارید؟
۱- جدی گرفتن این هنر و اختصاص دادن بودجه دولتی به آن که دراین صورت، با بالا رفتن کیفیت فیلم‌ها و و روی آوردن هنرمندان نو آور و خلاق به این هنر، می‌توان از نظر بازدهی هم در زمینه‌های فرهنگی و آموزشی و هنری و هم زمینه‌های تجاری و تبلیغاتی روی این رشته حساب کرد.
۲- آموزش بیشتر این هنر در دانشگاه‌ها و تربیت هنرمندان متخصص به وسیله اساتیدی که در این راه تجربه کافی دارند. چه آنها که در ایران هستند و چه با دعوت استادانی که در خارج هستند یا دعوت هنرمندان خارجی که از نظر ارزش و کیفیت کار در سطح بالائی قرار دارند به منظور آشنا شدن دانشجویان با مکتب‌ها و دستاوردهای سایر کشورها و بازتر شدن افق دید آنها نسبت به این هنر.
۳- ارتباط و همکاری بین سازمان‌هایی که در این رشته فعالیت دارند و امکان نمایش تولیدات داخلی در سینماها، مدارس و مراکز فرهنگی و به خصوص تلویزیون که بزرگترین مصرفکننده این هنر است. به طوری‌که تلویزیون به جای نمایش کارتون‌های معمولاً سطح پائین تجارتی که ذائقه بیننده را به خوراک ارزان و بی‌خاصیت یا کم خاصیت عادت می‌دهند، به فیلم‌های داخلی روی آورده و با این کار باعث رونق بخشیدن به این هنر شود.
چه توصیه‌ای به دانشجویان هنر به‌خصوص رشته انیمیشن دارید؟
دانشجویان و جوانان هنر دوست فی نفسه پویا و مشتاق و پر میل به آموختن هستند. این به عهده مسئولان است که زمینه تحقیق و منابع مورد نیاز آنان رافراهم کنند.
در انیمیشن کامپیوتری تکنیک موثر است یا خلاقیت هنری؟
هردو. اینها لازم و ملزوم یکدیگر هستند. بدون هریک، دیگری ارزش و کارآیی خود را از دست می‌دهد.
دیدگاه خود را ثبت کنید
تمایل دارید در گفتگوها شرکت کنید؟در گفتگو ها شرکت کنید.