خط مهربانی
اسطوره ها و مفاخر خط شکستهنستعلیق
آن جا که به تحریر رسد صفحهی حسنت از نیزهی خورشید تراشند قلم را
هنر خوشنویسی سرمنشاء شگفتآوری دارد؛ آغازی که مسلمانان آن را به خورشید عالم مُلک و ملکوت مولیالموحدین امیرالمؤمنین (ع) نسبت میدهند. اما علاوه بر این سرمنشاء مقدس، عُرفا و حُکمای بسیاری، طی قرون متمادی در شرح قداست این هنر سخن گفتهاند. خوشنویسی با چنین پیشینهای است که از هنرهای دیگر متمایز میشود و به عمل خوشنویسی بیش از آنکه به چشم ممارست و تمرین نگریسته شود، به دیدهی سیر و سلوک و تهذیب جان و دل نگاه میشود. از همین روی، خوشنویس را نه به معنای متداول و امروزی، که به معنای حقیقی کلمه هنرمند میدانند. به همان معنا که در عالم سنت از آن یاد میشود؛ هنر به معنای فضل و کمال.
از چنین منظری، خوشنویس هنرمندی است که با جهد و تلاش بسیار و با توشه معرفت راه تعالی را میپیماید و هر چه فضل و کمال او افزونتر شود، خطوطی که مینگارد از صفا و صلابت بیشتری برخوردار است.
با این سرآغاز، آیین گشایش نگارخانه مهرسان با نمایش آثاری از هنرمندان خوشنویس همراه شد تا نمایشگاه “خط مهربانی” به عنوان اولین رویداد رسمی پردیس فرهنگی هنری مهرسان بر رواق چشمان مهربان شما گشوده شود.
“خط مهربانی” فراتر از یک نمایشگاه هنری، ادای دِین و احترام به اسطورهها و مفاخر خط شکستهنستعلیق است. هنرمندانی که همراه با اخلاق و ادب، راه حکمت و معرفت پیش گرفتند و با ارائهی آثار نفیس و فاخر و هنرمندانه، تاریخ هنر شکوهمند ایران اسلامی را به نام خود مُزیّن کردند.
این نمایشگاه ضمن احترام به آستان ارجمند اسطورههای خط شکستهنستعلیق زندهیادان درویش عبدالمجید طالقانی، میرزا غلامرضا اصفهانی و سید علیاکبر گلستانه که در تکوین و تکمیل و تثبیت خط شکستهنستعلیق نقشآفرین و تأثیرگذار بودند، سنتهای ارزشمند خوشنویسی را پاس میدارد و پدیدآورندگان و کاتبان این فن و هنر شریف را ارج مینهد.
اما در این میان نمیتوان و نباید از روندگان با اخلاص و گرانقدر طریقت خوشنویسی چشم پوشید که به رغم منابع تصویری اندک از پیشینیان، عمر گرانمایه را در حفظ و حراست و صیانت خط شکستهنستعلیق مصروف داشته و آثار هنرمندانهی فراوان و قابل توجهی بر جای گذاشتند.
از این روی پردیس فرهنگی هنری مهرسان قدردان وجود نازنینِ استادان و مفاخر گرانقدری است که با آثارشان بر وزانت و زیبایی “خط مهربانی” افزودند. استادان عزیز محمدحسین عطارچیان، یدالله کابلی خوانساری، محمد حیدری، مجتبی ملکزاده و اسرافیل شیرچی که نامشان به نیکی در تاریخ شکوهمند خوشنویسی ماندگار شده است.
با سپاس از محضر این بزرگان خط شکستهنستعلیق، جای آن است که از استادان گرانقدر رضا مشعشعی، اکبر ساعتچی، علی شیرازی، احمد پیلهچی قزوینی و دکتر حمیدرضا قلیچخانی قدردانی کنم که در شکلگیری شایسته این رویداد همدلی و همراهی نمودند. این نوشتار را با سپاس از حمایت مهندس حس رفیعیان مدیر عامل و همکاری مهندس فرنوش نکویی مدیر اجرایی مؤسسه فرهنگی هنری مهرسان به پایان میرسانم و آرزومندم که این نمایشگاه الگوی مناسبی در معرفی و بازخوانِی هنر اسطورهها و مفاخر خط شکستهنستعلیق قلمداد شود و بستر مناسبی برای فعالیتهای حرفهای نمایشگاهی با هدف ترویج شایسته هنر ایران فراهم آورد.
هر که را با خط سبزت سر سودا باشد پای از این دایره بیرون ننهد تا باشد
امیر عبدالحسینی
مدیر هنری، پژوهشگر و مدرس هنر