ایراناهایر
نمایشگاه آثار هنرمندان تأثیرگذار ایرانی-ارمنی
درباره اشتراکات تاریخی، فرهنگی و هنری ایران و ارمنستان و تحولات هنری ارامنه ایران از گذشته تا به امروز بسیار گفته، شنیده و نوشته شده است. ارامنه نیز مانند ایرانیان در تمامی جنبههای زندگی با فرهنگ و هنر همراه و همنشین بوده و هستند و این وجوه مشترک و قرابت فرهنگی، در میان ارامنه ایران بیشتر مشاهده شده و به تعبیری ملموستر است. پیوند و همنشینی فرهنگی هنرمندان ایرانی-ارمنی در هنرهایی نظیر نقاشی، معماری، مجسمهسازی، نگارگری، تصویرسازی و موسیقی از اهمیت و جایگاه رفیعتری برخوردار است و آن چه این همدلی هنرمندانه را عمیقتر و ریشههای فرهنگی را مستحکمتر میکند، تأثیرگذاری هنرمندان ایرانی-ارمنی بر هنر معاصر ایران است. هنرمندان ایرانی-ارمنی از یک سو در روند وقایع، رویدادها و مسائل هنری ایران مؤثر بودهاند و از سوی دیگر از سنتها، آیینها، الگوها و حتی جریانهای هنری معاصر ایران تأثیر پذیرفتهاند. برای نمونه میتوانم به تأثیرپذیری عالیجناب لوریس چکناواریان از نغمههای حماسی عزاداری مسلمانان در ماه محرم و نواهای آیینهای سنتی -به ویژه ورزش زورخانه و آیین پهلوانی- و همچنین تأثیرگذاری این چهره صاحبنام موسیقی بر روند موسیقی ملی ایران اشاره کنم. درخشش نام نقاشان مطرحی چون مارکو گریگوریان و سیراک ملکونیان در هنر نقاشی و بازارهای جهانی هنر، تأثیر دکتر ادنا زینلیان در طراحی لباس – به ویژه در تئاتر- و آموزش و پرورش شاگردان و دانشجویان متعدد، حضور استاد سیمون آیوازیان در هنر معماری، موسیقی، نقاشی، عکاسی و سوابق معلمی و شیوه تدریس او در جامعه دانشگاهی، آثار هنری استاد فقید بانو لیلیت تریان در هنر مجسمهسازی و سوابق آموزشی او در دانشگاه هنر، تدوین سرفصلهای دانشگاهی رشته گرافیک توسط سرژ آواکیان و هنرنمایی و شهرت نقاشان ایرانی-ارمنی از جمله یرواند ناهاپتیان، سمبات درکیورغیان و … در تکنیک آبرنگ از موارد دیگری است که میتوان به عنوان نمونههای هنری مؤثر و جریانساز نام برد که فعالیتهای متعدد هنری، ارائه آثار قابل توجه و درخشش در رویدادهای ملی و بینالمللی نشانگر جایگاه، روند و سیرِ هنر پدیدآورندگان آنهاست.
هر کدام از ۲۷ هنرمند این نمایشگاه در زمره هنرمندان تأثیرگذار ایرانی-ارمنی به شمار میروند که شرح کارها و خدمات هنریشان از بضاعت این نوشته کوتاه خارج است اما ارائه آثار و انتقال تجربههای هنری آنها علاوه بر تبادل فرهنگی میتواند از منظر آموزشی و پژوهشی برای نسل جوان و نواندیش عرصهی هنر، مفید و مؤثر باشد.
“ایراناهایر” فراتر از یک نمایشگاه هنری پاسداشت چهرههای ماندگار، پیشکسوت، جریانساز و صاحبنام هنر معاصر ایرانی-ارمنی است. این رویداد نمایشگاهی علاوه بر ارائه و مرور آثار هنری این هنرمندان، به نقاط مشترک فرهنگی هنری -چه در هنرهای سنتی و چه در هنر معاصر- در خلق و ارائه آثار هنرمندانه اشاره دارد و بهترین آنها را پیش روی چشم مشتاقان قرار میدهد.
پردیس فرهنگی هنری مهرسان ضمن سپاس از تمام هنرمندان و مجموعهدارانی که در برگزاری نمایشگاه آثار هنرمندان تأثیرگذار ایرانی-ارمنی همراهی کردند، مراتب احترام خود را به سفارت محترم جمهوری ارمنستان در جمهوری اسلامی ایران، موزه مانوکیان و شورای خلیفهگری ارامنه تهران و شمال اعلام میکند و امیدوار است که “ایراناهایر” آغازی مؤثر و ارزشمند بر گسترش و کیفیسازی تبادلات فرهنگی و هنری ایران و ارمنستان در فعالیتهای نمایشگاهی و اقتصادی هنر باشد.
در خاتمه این نوشتار را با سپاس ویژه از خانم ساناز آرینفر -نمایشگاهگردان این رویداد- به پایان میرسانم و آرزومندم که این نمایشگاه الگوی مناسبی در معرفی و بازخوانیِ هنر معاصر ایرانی-ارمنی قلمداد شود و بستر مناسبی برای فعالیتهای حرفهای نمایشگاهی با هدف ترویج شایسته فرهنگ و هنر فراهم آورد.