مکتبخانه آواز ایران
یکی از رویکردهای اصلی در حوزه آموزش هنر، شیوه استاد و شاگردی و روش مکتبخانه‌ای است. شکل‌گیری مکتبخانههای تخصصی هنر برای حفظ و صیانت و انتقال آموزه‌های هنری راهکار مهمی در عرصه آموزش هنر به شمار می‌رود. بی‌تردید آموزش هر رشته هنری مستلزم وجود چهارچوب، قوانین و قواعد مکتوب، کار کارشناسی و نگاه به آینده و برنامه‌ریزی دراز مدت است. بر همین اساس با مشورت همکار هنرمندم بابک ربوخه و بهره‌گیری از نظر جناب استاد حمیدرضا نوربخش، طرح تاسیس و راه‌اندازی مکتبخانه آواز ایرانی به اجرا در آمد و نشست تخصصی استادان آواز ایرانی جهت راه اندازی و تاسیس مکتبخانه آواز تهران، ۲۱ دی ماه ۹۳ در باغ موزه هنر ایرانی برگزار شد.
استادان صدیق تعریف، حمیدرضا نوربخش، علی جهاندار، نصراله ناصح پور، حسام الدین سراج و بهرام باجلان به همراه امیر عبدالحسینی معاون هنری و یعقوب ربوخه مدیر موسیقی و سرود سازمان به عنوان اعضای شورای سیاستگزاری این مکتبخانه معرفی شدند. ضرورت، چشم انداز، اهداف، وظایف، شرح دروس، تقسیم‌بندی دوره‌ها و تدوین آیین‌نامه و شیوه‌نامه اجرایی از مهم‌ترین نکات مطرح شده در جلسات شورای سیاستگزاری مکتبخانه آواز تهران بود.
تلاش در جهت پاسداشت و توجه به ارزش های آواز اصیل ایرانی، الگو سازی شنیداری برای آواز اصیل ایرانی، برگزاری کارگاه‌های تخصص آواز، ساماندهی دوره‌های ردیف آوازی، شناسایی و جذب استعدادهای هنری در عرصه آواز، تربیت مربی و معلم آواز، برگزاری و ساماندهی فعالیت‌های تخصصی آواز ایرانی (مراسم، مسابقات و جشنواره‌ها)، حمایت از فعالیت‌های صحنه‌ای و تولید و نشر در زمینه موسیقی و آواز ایرانی و توجه به جنبه‌های پژوهشی آواز ایرانی از مهم‌ترین اهداف تاسیس مکتبخانه آواز ایران شمرده می‌شد.
آیین گشایش “مکتبخانه آواز ایران” با حضور محمود صلاحی رئیس سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران، عبدالحسین مختاباد رئیس کمیته هنری شورای شهر تهران، حمیدرضا نوربخش مدیرعامل خانه موسیقی، فاضل نظری مدیر مرکز موسیقی حوزه هنری، امیر عبدالحسینی معاون هنری سازمان و بابک ربوخه مدیر امور موسیقی سازمان فرهنگی هنری، به همراه تعداد زیادی از هنرمندان عرصه موسیقی از جمله عبدالوهاب شهیدی، لوریس چکناوریان، نادر گلچین، حسن ناهید، اسماعیل تهرانی، هنگامه اخوان، داریوش پیرنیاکان، بیژن بیژنی، هادی منتظری، مصطفی کمال پورتراب، محمد منتشری، قاسم رفعتی، کریم صالح عظیمی، سالار عقیلی، اکبر محمدی، حسن ریاحی، سامان احتشامی، هادی آرزم، مهدی آذرسینا، وارطان ساهاکیان، محمد گلریز، رشید وطن‌دوست، فریدون شهبازیان و پری ملکی ۱۵ مهر ۹۴ در باغ موزه هنرهای ایرانی برگزار شد.
فرهنگ شیرین فارسی با آواز ماندگار می‌شود
محمود صلاحی رئیس سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران در این مراسم گفت: آواز یکی از جلوه‌های هنر است. آواز در هنر ایرانی اصالتی ارزشمند دارد که از نسل گذشته به ما رسیده و ما نیز باید آن را به نسل بعد خود انتقال دهیم. یکی از وظایف این هنر اصیل انتقال ادبیات از گذشته به حال است چرا که اشعار شاعران ما برجستگی‌های خاص خود را دارد. صلاحی با اشاره به محتوای اشعار شاعران ایرانی گفت: اشعار شعرای ما سراسر محبت و برادری و دوستی است. فرهنگ شیرین فارسی با آواز ماندگار می‌شود. آن دسته از اشعار سعدی و مولوی که تبدیل به آواز شده است، الان در جامعه ماندگارترند. امکان ندارد که شعری خوب باشد و هدایتگر جامعه نشود. چرا اشعار سعدی و حافظ ماندگار شده است؟ زیرا اشعارشان هدایتگر است. فیلم و موسیقی و آواز هدایتگر نیز باقی می‌مانند. در كل، هر چه در دنیا برای تعالی انسان آمده است، هدایتگر می‌شود.
رئیس سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران در پایان گفت: ما برای توجه به آواز سنتی و زنده نگه داشتن این موضوع و انتقال جلوه‌های هنر به نسل بعد، آمادگی داریم. همه جلوه‌های هنر قالبی است که اگر فرهنگ در آن ریخته شود، ماندگار می‌شود. گاهی این فرهنگ در آواز نشان داده می‌شود و گاهی در قلم استاد امیرخانی؛ امیدوارم که شایستگی خدمت به فرهنگ اسلامی را داشته باشیم. به هر ترتیب برای زنده نگه داشتن این هنر ناب ایرانی و تربیت نسل جوان تمام تلاش خود را به کار خواهیم گرفت و در این راه نیز آمادگی کامل داریم.
از فارغ التحصیلان مکتبخانه آواز ایرانی حمایت می‌کنیم
بابک رَبوخه مدیر امور موسیقی و سرود سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران نیز در این مراسم گفت: هدف از تاسیس این مکتبخانه این است که بتوانیم صداهای ماندگاری را در طول سه سال، آموزش و پرورش دهیم و از این فضای مکتبخانه‌ای خوانندگان خوش صدایی را به موسیقی ایرانی معرفی کنیم. ضمن اینکه حمایت از این استعدادهای ناب و مستعد آواز ایرانی جزو وظایف دیگر ما بعد از پایان دوره آموزشی است که امیدواریم هرچه زودتر محقق شود.
تقدیر از سازمان فرهنگی هنری در راه‌اندازی دوباره آموزش موسیقی
حمیدرضا نوربخش مدیرعامل خانه موسیقی هم سخنران دیگر مراسم بود. وی با اشاره به فاجعه منا گفت: شرایط مصیبت‌باری که در حج امسال رخ داد، موجب شد تا پنج شنبه ۱۶ مهر، هنرمندان در عرصه‌های مختلف، به صورت خودجوش در تالار وحدت برای داغداران این مصیبت و اعتراض به این اتفاق گرد هم آیند و تأسف خود را از این ماجرا بیان کنند.
وی افزود: از حدود ۲ سال پیش که تغییراتی در مدیریت سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران رخ داد، شاهد اتفاق ناگواری بودیم و آن تعطیلی موسیقی در فرهنگسراهای شهر تهران بود. گرچه جناب آقایان مختاباد، عبدالحسینی و دیگر دوستان تلاش‌ها و پیگیری‌های فراوانی داشتند اما ما موفق به بازگرداندن کلاس‌های موسیقی نشدیم و هیچ‌گاه نیز دلیل مشخصی به ما ارائه نشد. ولی در مدیریت جدید سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران، جناب آقای محمود صلاحی فصل جدید از را در حوزه موسیقی در سازمان بنا نهادند. در زمان ایشان آموزش موسیقی به فرهنگسرا‌ها بازگشت. تأسیس “مکتبخانه آواز ایران” نیز نشان می‌دهد که زین پس می‌توانیم شاهد اتفاقات بهتری در حوزه موسیقی باشیم. نوربخش با تاکید بر اهمیت برپایی مکتبخانه آواز گفت: یکی از چالش‌های مهم در آموزش موسیقی در فرهنگسراهای تهران، آموزش در سطح نازل بود. امیدواریم با یک بازبینی عمیق و جدی، این آموزش نیز سطح کیفی بالای خود را پیدا کند و اوضاع آن بهتر شود. طرح تأسیس مکتبخانههای هنری یکی از طرح‌های جدید و خوب است که امیدواریم کاملا جدی پیگیری شود.
نقش ساز و آواز در موسیقی ما در حال کمرنگ شدن است
وی با اشاره به اینکه آواز یکی از چالش‌های جدی در موسیقی امروز است، گفت: جان‌مایه موسیقی ما ساز و آواز است. ولی این عصاره در حال کمرنگ شدن است. ما باید به شکل جدی به این مقوله بپردازیم. زیرا امروز کمتر ساز و آواز می‌شنویم. رسانه ملی به طور کلی، از این فرهنگ و سنت ما فاصله گرفته است. در کنسرت‌ها هم کمتر شاهد آن هستیم. در نتیجه گوش مردم با این بخش از موسیقی فاصله گرفته است. امروز، درخواست مردم مبتنی بر افزایش ریتم است و این اتفاق ناگواری به حساب می‌آید. مدیرعامل خانه موسیقی ادامه داد: تا آنجا که من اطلاع دارم، شهرداری تهران قرار است که یارانه‌ای برای “مکتبخانه آواز ایران” بپردازد تا هنرمندان مستعدی که امکان دسترسی به این فضا را ندارند، بتوانند از این موقیعت استفاده کنند و این اتفاق خوبی است.
بی وجهی به آواز یک بحران بین‌المللی است
عبدالحسین مختاباد رئیس کمیته هنر شورای اسلامی شهر تهران نیز در این مراسم گفت: ما امروز در پایان یک سنت شگرف به سر می‌بریم و این عجیب است که دیگر کسی نه وقت می‌گذارد برای خواندن و نه وقت می‌گذارد برای شنیدن! حتی بعضی‌ها می‌گویند که این همه چه‌چه زدن در آواز ایران به چه دردی می‌خورد؟ شاید ما می‌خواهیم همه چیز ساندویچی و فست‌فودی در اختیارمان قرار بگیرد. البته این بحران بین المللی است و مختص ایران نیست. وی افزود: اگر رسانه ملی کنسرت‌های ما را پخش کند، شنونده‌ها از چند صد نفر به چند میلیون نفر افزایش پیدا می‌کند. ولی موسیقی ما از این موقعیت ممتاز نیز محروم است. مثلا مردم ما نمی‌دانند که استاد جلیل شهناز چه کسی بوده و چرا کارش اهمیت دارد؟ مختاباد در پاسخ به انتقاد نوربخش مبنی بر رسیدگی بر هزینه‌های زیادی که اداره اماکن از اجرای موسیقی در فرهنگسراهای دریافت می‌کند، گفت: این مساله به شهرداری تهران ارتباطی ندارد. این سوال را باید از وزیر کشور بپرسید. زیرا این مساله اصلا در اختیار شهرداری نیست. تمام تلاش ما در شهرداری تهران این است که از هنر ملی و دستاوردهای ملی حمایت کنیم.
تقدیر از پیشکسوتان عرصه موسیقی
این نشست با آوازخوانی علی جهاندار و تکنوازی تار مهران مهرنیا ادامه یافت. جهاندار پیش از اجرای خود، گفت: هنرآموزان امروزی باید به آوازخوانی استادان قدیم رجوع کنند. برخی از دوستان در حال فراموش کردن تحریر هستند. امیدواریم با تغییرات جدید در سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران و تشکیل این مکتبخانه، در آینده آوازخوان‌های خوبی به جامعه هنری تحویل دهیم.
در بخش پایانی این مراسم با حضور محمود صلاحی، مصطفی کمال پورتراب و محمد سریر، از هنرمندان فعال عرصه موسیقی؛ نادرگلچین، کریم صالح عظیمی، علی جهاندار، علی رستمیان، صدیق تعریف، حمیدرضا نوربخش، عبدالحسین مختاباد، قاسم رفعتی، بهرام باجلان و سالار عقیلی با اهدای لوح، تقدیر شد و عبدالحسین مختاباد، سالار عقیلی، حمید رضا نوربخش نیز قطعاتی کوتاه برای حاضران در جلسه اجرا کردند.
دیدگاه خود را ثبت کنید
تمایل دارید در گفتگوها شرکت کنید؟در گفتگو ها شرکت کنید.