سرحلقه شوریده‌سران
ویژه‌برنامه سرحلقه شوریده‌سران را در سال ۹۵، به مناسبت ۲۷ شهریور و روز بزرگداشت استاد محمدحسین شهریار که به روز شعر و ادب فارسی هم نامگذاری شده برگزار کردم. این برنامه را با همراهی و دبیری دوست خوبم استاد مرتضی امیری اسفندقه ساماندهی کردم و مقرر شد علاوه بر تجلیل از مقام شهریار، نکوداشتی برای استادان پیشکسوت معاصر مد نظر قرار گیرد. استادان خسرو احتشامی، بهاءالدین خرمشاهی، علی موسوی گرمارودی، محمد علی بهمنی و علی معلم دامغانی برای بخش نکوداشت استادان تاثیرگذار معاصر انتخاب شدند و در بخش دیگر نیز از زنده‌یادان حسین منزوی، محمد قهرمان، مهدی اخوان ثالث و قیصر امین‌پور یاد شد و از خانواده ارجمندشان قدردانی به عمل آمد.
در آغاز برنامه مرتضی امیری اسفندقه دبیر این برنامه ضمن خیرمقدم به حاضران در جلسه، از سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران تشکر کرد و گفت: به خودم می‌بالم که استاد بهاءالدین خرمشاهی، خسرو احتشامی هونه‌گانی، محمدعلی بهمنی، علی موسوی گرمارودی، فرزند برومند استاد شهریار(هادی بهجت تبریزی)، بهروز منزوی و خواهرانش، محمدرضا قهرمان و زرتشت اخوان ثالث در اینجا حضور دارند. سعی کردم آیینه‌ای باشم برای نشان دادن بزرگانی که در این جشن حاضر هستند.
در ادامه مراسم، خسرو احتشامی هونه‌گانی پشت تریبون قرار گرفت و درباره درخشش نسل جدید شاعران جوان گفت: یادم است در زمان جوانی ما یک فیلم صامت از چارلی چاپلین آمده بود به نام روشنایی‌های شهر. جناب امیری اسفندقه و همکاران جوان ایشان از روشنایی‌های شعر هستند. وی افزود: امروز بزرگداشت استاد بزرگی است که به نظرم هنوز آن‌طور که باید شعر ایشان نقد نشده است. استاد شهریار بنیانگذار غزل نو هستند و نکوداشت ایشان را گرامی می‌دارم. او در ادامه چند شعر از خود را قرئت کرد.
یکی از میهمانان اصلی این مراسم دکتر غلامعلی حداد عادل رئیس فرهنگستان ادبیات و زبان فارسی بود. ایشان در خصوص برگزاری چنین برنامه‌ای عنوان نمودند: شعر در جامعه ایرانی نشانه فرهیختگی است. ایشان با تبریک اعیاد قربان و غدیر، یاد استاد شهریار را گرامی داشته و تصریح کردند که به احترام او امروز را روز شعر فارسی نامیده‌اند و برپایی چنین مجلسی در چنین روزی بسیار تناسب داشته است. سازمان فرهنگی هنری برای تقدیر از شاعران معاصر کشور این روز عزیز را مغتنم دانسته و من هم از اینکه در این مجلس حضور دارم خوشحالم.
وی ادامه داد: یک نکته درباره زبان فارسی عرض کنم. اگر قرار باشد ملت ایران را تعریف کنیم، یک عنصر اصلی در تعریف مردم ایران زبان فارسی است، زبانی که چند هزار سال است داریم با آن صحبت می‌کنیم. از همان زمانی که نیاکان ما در ایران ساکن شدند. این زبان زیست‌بوم فرهنگی ماست. اگر این زبان زیان ببیند به ما همان می‌رسد که بر یک آدم وقتی دچار لکنت زبان شود. شما ببینید جایگاه زبان در آدم‌ها کجاست. فردی که زبان توانا دارد، شخصیت بالاتری دارد. ملت‌ها هم همین‌طور هستند. ملتی که با ظرافت سخن می‌گوید، با ظرافت هم اندیشه می‌کند.
رئیس فرهنگستان زبان و ادب فارسی با اشاره به روز شعر و ادب فارسی بیان کرد: امروز سخن از شعر است. هر چیزی که ما دور و برمان می‌بینیم یک کاربرد عادی و یک جنبه هنری دارد. مثلاً چوب یک وقت دسته چکش می‌شود، یک وقت روی چوب اثر هنری خلق می‌‌کنند. گچ یک وقت روی دیوار کشیده می‌شود، یک وقت روی سقف از آن گل و بته در می‌آورند. همین ماده است، اما یک جنبه عادی دارد و یک جنبه هنری.
وی اضافه کرد: زبان هم جنبه هنری دارد. اگر هنر به سراغ زبان برود به شعر در می‌آید. جامه هنر بر تن زبان کردن شعر است. اما شاعر چه کار می‌کند که شعر می‌گوید؟ نمی‌شود گفت در درون شاعر چه اتفاقی می‌افتد که شعر به وجود می‌آید. به همین دلیل هم تعریف شعر بسیار مشکل است. شاعر تصویر را به کلام تبدیل می‌کند و شنونده همان تصویر شاعر را در ذهن خودش تکرار می‌کند. حال آیا تصویر شنونده دقیقاً همان است یا نه، بحث پیچیده‌ای است و شاید قابل اثبات هم نباشد. اما مطمئناً تصویر نزدیکی است. دکتر حداد عادل در پایان گفت: شعر در تاریخ و فرهنگ ما سابقه دیرینه دارد. فرهنگ ایران اسلامی، همین فرهنگی که ۱۴۰۰ سال است استمرار دارد، همیشه با شعر همراه بوده. شعر چیزی است که عوام و خواص با آن سر و کار دارند. از آن میوه‌فروش دوره‌گرد که برای فروش جنسش شعر می‌خواند بگیرید تا فیلسوف و عارف و فقیه و بزرگان. امام راحل که رهبر جمهوری اسلامی ایران بود شعر را رها نمی‌کرد و شعر هم ایشان را رها نمی‌کرد. مقام معظم رهبری هم همین طور هستند. شعر در جامعه ایرانی نشانه فرهیختگی است و من خوشحالم که شعر در ایران زنده است.
هیچ دینی نیست که وامدار تو نیست
علی موسوی گرمارودی، شاعر پیشکسوت با توجه به نزدیکی عید سعید غدیر، شعری در مدح حضرت علی (ع) برای حاضران قرائت کرد.
از تو در شگفت هم نمی‌توانم بود
که دیدن بزرگی‌ات را، چشم کوچک من بسنده نیست
مور، چه می‌داند که بر دیواره اهرام می‌گذرد
یا بر خشتی خام.
تو، آن بلندترین هرمی که فرعونِ تخیّل می‌تواند ساخت
و من، آن کوچکترین مور، که بلندای تو را در چشم نمی‌تواند داشت
پیش از تو، هیچ اقیانوس را نمی‌شناختم
که عمود بر زمین بایستد…
پیش از تو، هیچ فرمانروایی را ندیده بودم
که پای‌افزاری وصله‌دار به پا کند،
و مَشکی کهنه بر دوش کشد
و بردگان را برادر باشد.
در اُحُد
که گلبوسه زخم‌ها، تنت را دشتِ شقایق کرده بود،
مگر از کدام باده مهر، مست بودی
که با تازیانه هشتاد زخم، بر خود حد زدی؟
کدام وامدارترید؟
دین به تو، یا تو بدان؟
هیچ دینی نیست که وامدار تو نیست
دری که به باغ ِ بینش ما گشوده‌ای
هزار بار خیبری‌تر است
مرحبا به بازوان اندیشه و کردار تو
شعر سپید من، رو سیاه ماند
که در فضای تو، به بی‌وزنی افتاد
هر چند، کلام از تو وزن می‌گیرد
همین که خار و گلی از وطن بچینم بس
محمدعلی بهمنی، غزل‌سرای مشهور یکی از اشعار خود را در این برنامه خواند.
همین که حک شده تاریخ سرزمینم بس
قسم به نام خودت می‌خورم همینم بس
همین بس است که خاکت کنام شیران است
همین که روی زمین تو می‌نشینم، بس
اگر کویری اگر باغ، بیم و شوقی نیست
همین که خار و گلی از وطن بچینم بس
نه نفی رفته، نه توجیه حال و آینده
به روی نقشه اگر کوچکت نبینم بس
تو کشور منی و من راوی توام
هرگاه به آفرین تو شعری بیافرینم، بس
شعر در انقلاب اسلامی نسبت به قبل از انقلاب بسیار رشد کرده است
آخرین سخنران مراسم دکتر محمود صلاحی بود که از فرهیختگان شعر و ادب که از نقاط دور و نزدیک در برنامه «سرحلقه شوریده‌سران» شرکت کردند سپاسگزاری کرد و گفت: شعر بخش زیبا و ماندگار ادبیات است و در کنار همه جلوه‌های هنر، شعر در انقلاب اسلامی نسبت به قبل از انقلاب بسیار رشد کرده. علاقه و شعر سرودن امام و مقام معظم رهبری یکی از دلایل این مسئله بوده است. همین شب شعری که شاعران در خدمت مقام معظم رهبری بودند، اهمیت شعر را نشان می‌دهد. رهبر انقلاب در آن جلسه فرمودند این از شیرین‌ترین جلسات من است.
در پایان این برنامه که اجرای آن را دکتر سوگل مشایخی شاعر و حافظ‌شناس بر عهده داشت از استادان بهاءالدین خرمشاهی، خسرو احتشامی، علی موسوی گرمارودی و محمدعلی بهمنی قدردانی شد و خانواده‌های زنده‌یادان و استادان فقید نیز تجلیل شدند.
سرحلقه شوریده‌سران را با حمایت دکتر محمود صلاحی –رییس وقت سازمان فرهنگی هنری- و همکارانم در مدیریت آفرینش‌های ادبی سازمان برگزار نمودم. محمد مهدی صمیمی، عبدالغفار کاکایی، مهرداد قنبردوست، امین سلیمان نوری، ابوالفضل عزیزی، مینا صباغ‌نژاد و محمود رابطی، در برگزاری این رویداد همکاری و همراهی داشتند.
دیدگاه خود را ثبت کنید
تمایل دارید در گفتگوها شرکت کنید؟در گفتگو ها شرکت کنید.