این مطلب را به عنوان معاون هنری سازمان فرهنگی هنری شهرداری و رئیس شورای سیاستگزاری چهارمین دوره جشنواره تئاتر شهر برای بولتن این رویداد نوشتم.

پیوند هنر و مردم

به نام خالق صحنه‌ی هستی و حمد و سپاس هم او را که به ما  جان و توان داد تا نقش‌آفرینِ این صحنه باشیم. و نیز شکرِموهبت و نعمتش که فرصت‌مان بخشید تا برگزاری چهارمین جشنواره‌ی تئاتر شهر را به جشن بنشینیم.

و اما در باب هنر نمایش که دلیل و انگیزه‌ی شکل گرفتن این جشنواره است، سخن بسیار می‌توان گفت. ولی سخن را کوتاه می­کنم تا تنها نگاهی به دیروز آن در این سرزمین بیندازیم؛ روزگاری که نمایش­های آیینی از جمله تعزیه و نقالی و روحوضی و سیاه‌بازی در ایران رواج و رونق داشت. در آن زمان، این گونه‌های نمایشی اصیل از بطن و متن زندگی مردم، مایه می‌گرفت و آنچه به دست می‌آورد، در فرآیندی هنرمندانه دوباره با مخاطبانش که عامه‌ی مردم بودند، در میان می‌گذاشت. طبیعتاً صحنه‌ی تجلی و اجرای چنین نمایشی هم درست در وسط صحنه‌ی جامعه بود و هیچ جدایی و فاصله‌ای میان هنرمند و مخاطب هنر نبود. اما زمان گذشت و این شیوه‌های نمایشی مردم‌پسند به محاق رفتند و جای‌شان را به تئاترهایی دادند در فضاهایی دربسته و سربسته که فقط خواص را به آنها راه بود. در این میان، متون این نمایش‌ها هم که تنها به نیت نخبگان نوشته می‌شد و نیم‌نگاهی به عموم مردم نداشت، باعث شد که هنر نمایش بیشتر از جامعه فاصله بگیرد و بیننده‌اش را تنها از بین قشر خاصی انتخاب کند. هنرمندان این عرصه هم خود را تافته‌ای جدا بافته دیدند و بیشتر و بیشتر این جدایی را رقم زدند.

با این همه، جایی برای دریغ و افسوس نیست، نه برای آن گذشته‌ی مطلوب و نه برای این وضعیت کنونی. چراکه این حسرت‌خواری، راه به جایی نمی‌برد و باید آستین‌ها را بالا زد و کاری کرد. برپایی جشنواره‌ی تئاتر شهر دقیقاً با همین نیت و هدف بوده است؛ جشنواره‌ای که به لطف خداوند و همت بلند همه‌ی همراهانش، در چهارمین دوره‌ی برگزاری خود به اهداف و شعارهایش وفادار ماند و تنها به صِرف برگزاری یک رویداد هنری خلاصه نشد. چنانچه توانست گستره‌ها و گونه‌های مختلف هنر نمایش را به این رقابت فرابخواند و آمیزه‌ای از کیفیت و کمیت را در تمام این عرصه‌ها به نمایش بگذارد. حضور پیشکسوتان و استادان نمایش کشوردر هیأت­های انتخاب و داوری جشنواره و استقبال شگفت‌آور جوانان از آن، جلوه‌ی دیگری از موفقیت چهارمین جشنواره‌ی تئاتر شهر در راه رسیدن به خواسته‌هایش بود. خاصه آنکه آثار حاضر در جشنواره همگی با رویکردی حرفه‌ای و متناسب با موضوعات و محورهای تعیین‌شده بودند.

اما رسیدن به این جایگاه ممتاز و مرتفع، به معنای پایان راه نیست و جشنواره‌ی تئاتر شهر می‌کوشد تا در دوره‌های آینده‌اش، در مسیر دسترسی هنر نمایش برای همه‌ی شهروندان، استوارتر و محکم‌تر گام بردارد و روزگاری درخشان را که پیوندی ناگسستنی میان هنر و مردم بود، احیاء کند. آمین یا رب‌العالمین.