سفارش های من

“سفارش” و “سفارش‌دهنده”، یکی از موضوعات مهم تاریخ هنر به شمار می‌رود. بسیاری از شاهکارهای تاریخ هنر در زمینه‌های معماری، هنرهای سنتی، کتاب‌آرایی، هنرهای تجسمی و… محصول سفارش کار به هنرمند و یا گروهی از هنرمندان بوده است. از معماری‌های شکوهمند ایرانی و اسلامی تا کتابت و تصویرگری و نگاره‌های متون دینی و ادبی (قرآن، ادعیه، گلستان، شاهنامه و…)؛ از مرور آثار هنر خیالی‌نگاری، نقاشی قهوه‌خانه و نقاشی‌های پشت شیشه در روزگاری نه چندان دور تا نگاهی به آثار گنجینه جنبش هنر انقلاب و …، همه و همه از اهمیت “سفارش” و “سفارش‌دهنده” در هنر حکایت دارد. در فرایند “سفارش هنر”، هنرمندان برای امرار معاش و یا به عبارت بهتر شغل “هنرمندی”، خلق و تولید و ارائه اثر و یا آثاری را عهده‌دار شده‌ و اثری ماندگار در تاریخ هنر بر چای گذاشته‌اند.
اگر چه امروزه به ندرت شاهد آن آثار درخشان هستیم و “سفارش در هنر” و یا “هنر سفارشی” از منظر روشنفکران هنری، بار معنایی خوبی را متبادر نمی‌کند، اما در همین روزگار هم آثار و هنرهایی را می‌توان برشمرد‌ که خلق و ارائه محصول و کار هنری‌شان، منوط به آن است که “سفارش” و “سفارش‌دهنده‌ای” برای هنرشان وجود داشته باشد.
در میان تمام هنرهایی که امروزه می‌شناسیم، هنر ارتباط تصویری و زیرشاخه‌های متنوع آن این‌گونه است. این هنر کاربردی که به نام گرافیک خوانده و مصطلح و معروف شده است، بدون “سفارش” و “سفارش‌دهنده” کاربردی نخواهد داشت و کارکرد اصلی خود را از دست خواهد داد. طراحی نشانه، طراحی حروف، طراحی پوستر، صفحه‌آرایی، طراحی بسته‌بندی، طراحی جلد، تصویرسازی و … از جمله مواردی اسست که بر اساس “سفارش” کارفرما –همان “سفارش‌دهنده”- طراحی و اجرا و ارائه خواهد شد. در این میان اما پوستر اهمیت قابل توجهی دارد. چرا که علاوه بر رویکرد کاربردی، قابلیت‌های نمایشگاهی و تبلیغی و انتشاراتی بیشتری را ارائه می‌کند.  هر برنامه، رویداد، فعالیت، رفتار، کنش، همایش، سمینار، کارگاه، محصول و… برای معرفی و اطلاع‌رسانی و تبلیغ، به پوستر نیاز دارد.
اگر چه من در سال‌های فعالیت هنری‌ام، تجربه‌هایی را در عرصه هنر گرافیک و طراحی و اجرای پوستر پشت سر گذاشته‌ام؛ اما در مواردی که مسئولیت‌های هنری و اجرایی را عهده‌دار بوده‌ام، در مقام “سفارش‌دهنده” هنر نیز آثاری را به هنرمندان عرصه‌های گوناگون هنر “سفارش” داده‌ام. در این میان اما، “سفارش‌های من” در عرصه پوستر می‌تواند مجموعه خوبی از منظر آموزشی، پژوهشی و نمایشگاهی قلمداد شود. به ویژه این که این مجموعه به طراحان صاحب‌نام و پیشکسوت هنر گرافیک معاصر “سفارش” داده شده است و در مواقعی هم که هنرمندان جوان‌تر برای “سفارش” پوستر انتخاب شده‌اند، طراحانی مدنظر قرار گرفته‌اند که در رشته طراحی پوستر صاحب عناوین و افتخارات متعدد جشنواره‌ای بوده‌اند.
نکته قابل توجه دیگر آن است که در تمامی “سفارش‌هایم” از منظر ایده، اجرا و بهره‌مندی از نقوش تصویری و تکنیک‌های اجرایی به طراحان اعتماد داشته‌ام و در نقش “سفارش‌دهنده”، به ندرت و فقط در موارد بسیار جزیی دخالت و نظر داشته‌ام. بنابراین در آثار ارائه شده این بخش دست طراحان باز بوده و آن گونه که لازم می‌دانسته‌اند به طراحی و اجرا و ارائه پوستر پرداخته‌اند.
این مجموعه، در دو گروه تقسیم‌بندی شده است. در گزینه اول، پوسترهایی قرار دارند که برای رویدادهای هنری مانند جشنواره‌ها، نمایشگاه‌ها و فعالیت‌های هنری “سفارش” و به عنوان پوستر اصلی آن رویدادها مدنظر قرار گرفته‌اند.
گزینه دوم هم گر چه همان نگاه رویداد محور را داشته، اما هدف آن اطلاع‌رسانی و تبلیغ رویداد نبوده و موضوع برنامه و فعالیت، نقش اصلی را در مسیر “سفارش پوستر” داشته و پوسترها برای انتقال مفاهیم و موضوع رویداد (جایزه جهانی بیداری، پوسترهای غدیر، پوسترهای با موضوع امام هشتم و…) طراحی و ارائه شده‌ است.
شایان ذکر است که در تقسیم‌بندی موضوعی پوستر(پوسترهای سیاسی، پوسترهای تجاری، پوسترهای اجتماعی، پوسترهای تبلیغاتی و…) ، تمام این پوسترهای”سفارشی” من، در زیر مجموعه پوسترهای فرهنگی قرار می‌گیرد.
اکنون با توضیحاتی که ارائه شد، از حضورتان دعوت می‌شود تا این نمایشگاه خوب پوستر را به نظاره بنشینید.